Onlangs publiceerde het Journal of Montessori Research een onderzoek naar het aantal montessorischolen wereldwijd. Het lectoraat Vernieuwend Onderwijs van Saxion Hogeschool schreef mee aan deze publicatie.
Montessorischolen komen over de hele wereld voor. Niet allemaal zien ze er hetzelfde uit en werken ze op dezelfde wijze. Omdat Montessori niet een beschermde merknaam is, kan elke school of instantie zich in feite montessorischool noemen. Hierdoor is weinig zicht op het aantal montessorischolen wereldwijd en hoe zij bepaalde montessoriprincipes toepassen.
In 2006 werd er ingeschat dat er rond de 22.000 montessorischolen wereldwijd zouden zijn. Dit was echter een grove inschatting, zonder duidelijke getallen die dit ondersteunden. Afgelopen jaar ging een internationaal onderzoeksteam aan de slag met een accuratere inschatting van het aantal montessorischolen wereldwijd. Dit onderzoek laat zien dat er 15.763 Montessorischolen over de hele wereld zijn, in 154 verschillende landen. Landen met het grootste aantal montessorischolen zijn de Verenigde Staten (3025), China (1100), Thailand (1000), Duitsland (1000), Canada (900) en Tanzania (800).
Slechts ongeveer 9% van deze 15.763 montessorischolen wordt door de overheid bekostigd. Het merendeel van de montessorischolen is daardoor een privéschool en daarmee niet voor elk kind toegankelijk. Een doorn in het oog van veel montessorischolen, die maar wat graag in het publieke domein toegankelijk willen zijn voor álle kinderen. De Verenigde Staten, Thailand, Nederland en India hebben het grootste aantal door de overheid gefinancierde montessorischolen. Het doet je beseffen dat onze situatie in Nederland, met ongeveer 200 publiek toegankelijk montessorischolen, vrij uniek is.
Ook werd er onderzocht in welke mate er montessoriprincipes werden toegepast op de scholen. Ondanks de vele variatie onder de scholen, is er een algemene consensus over zes montessoriprincipes die, in meer of mindere mate, de kern van het montessoripraktijk beschrijven: het uitdragen van de Montessori-filosofie, heterogene groepen, montessori getrainde leraren, het gebruik van Montessorimaterialen, het bieden van keuzevrijheid en het hebben van een ononderbroken werkperiode. In dit onderzoek komt naar voren dat het meest consequent toegepaste montessoriprincipe heterogene groepen is, gevolgd door kinderen die de montessorimaterialen gebruiken. Ongeveer de helft van de scholen zegt “altijd” keuzevrijheid te bieden en montessori-opgeleide leraren hebben. Het minst consistent toegepaste montessoriprincipe was de ononderbroken werkcyclus. Het is interessant om na te gaan hoe wij in Nederland ons tot deze kernprincipes verhouden en in welke mate we daar tevreden over zijn.
Het gehele artikel kan via deze link gelezen worden: https://journals.ku.edu/jmr/article/view/18675/16948
Jaap de Brouwer Onderzoeker lectoraat Vernieuwingsonderwijs